Thursday, July 15, 2004


روزنامه ملانصرالدين


اولين شماره اين نشريه در ٧ آوريل ١٩٠٦ (١٢٨٥ شمسى) در باكو منتشر شد. ناشر آن نويسنده (طنزنويس) ايرانى الصل به نام ميرزا جليل محمدقليزاده (١٨٦٩-١٩٣٢) بود. او شخصا در اتوبيوگرافيش به اين اصل و نسب ايرانى افتخار مىكند..ميكند‏‎


ملانصرالدين در باكو و ساير شهرهاى آذربايجان و در ايران و گرجستان و كشورهاى اطراف و حتى در هندوستان نيز پخش و مطالعه مىشد و با آنكه بيشتر مطالب آن در زمينه مسائل اجتماعى و سياسى آذربايجان و ايران بود اما در بسيارى از كاريكاتورها و مطالبش به مسائل بين المللى نيز مىپرداخت.


جليل محمدقليزاده غير از روزنامه نگارى٬ نويسنده خوش قريحه اى نيز بود و كتابهاى وى كه به تركى انتشار يافته به فارسى نيز ترجمه شده و در ايران بارها به چاپ رسيده است. وى در نشريه اش به افشاى سياستهاى ارتجاعى تزار روسيه و محمدعليشا و انتقاد از مظاهر عقب ماندگى اقتصادى و فرهنگى در جامعه٬ و رشوه خواريها و بدرفتاريهاى مسئولان امور٬ بىقانونىها و ساير معايب و كم و كاستىهايى كه شاهد آن بود مىپرداخت و به همين دليل چه در حكومت روسيه و چه در دربار و بين اعيان و اشراف و حاكمان ايرانى دشمنان زيادى براى خود تراشيده بود.


"على اكبر صابر" يكى ديگر از همكاران نشريه بود كه اشعار انقلابى وى در عين حال داراى ارزش عالى ادبى بوده و به اعتبار ادبى روزنامه مىافزود.


از همكاران ديگر نشريه دو كاريكاتوريست اصلى نشريه اشمرلينگ (Shmerling) كه با نام "شلينگ" امضا مىكرد و روتتر (Rotter) را مىتوان نام برد. آثار پر قدرت آنها روجلد و پشت جلد نشريه و گاهى حتى صفحات داخلى را مصور مىسازد. اجداد اين دو نقاش و كاريكاتوريست با آنكه آلمانىالاصل بودند ولى اينان با زندگى در مناطق مسلمان نشين قفقاز با فرهنگ مردم اين منطقه كاملا آشنا بوده و روتتر در سفرى طولانى از تفليس به تبريز٬ قزوين و از تهران تا مشهد سفر كرده و از نزديك با فرهنگ مردم در ايران نيز آشنا مىشود.


سيد على بهزاد پسر ميرمصور نقاش سرشناس تبريزى در زمان استقرار نشريه در تبريز آثار كاريكاتور را مىكشيده. در پايين كاريكاتور به تركى نوشته شده "اين روسهاى بدبخت در اين سرماى زمستان بدون كرسى چكار مىكنند."

0 Comments:

Post a Comment

<< Home